Het Herbarium van Elie van Rijckevorsel

Elie van Rijckevorsel (1845-1928) was een gentleman-vorser uit een vooraanstaand Rotterdams kooplieden-geslacht die de wetenschap boven de handel verkoos en globetrotter werd. Zijn reizen en verzameldrift hebben het Rotterdams cultuurbezit enorm verrijkt. Een groot deel van zijn collectie vormde de basis van het Wereldmuseum, maar ook andere Rotterdamse musea en het Gemeentearchief bezitten collecties van Van Rijckevorsel. Van september 2011 tot en met januari 2012 toonden vijf musea diverse kanten van deze grote Rotterdammer.

Het herbarium van Elie van Rijckevorsel bestaat uit twee dikke banden met kunstig samengestelde bladen vol gedroogde bloemen en planten van locaties die uiteenlopen van Brazilië tot het Westplein en van Bayreuth tot Krooswijk. Het diende als souvenir van de reizen die Elie van Rijckevorsel als jongeman maakte van 1863 tot 1883. 
 
Het Natuurhistorisch exposeerde deel 1 van zijn herbarium (1863-1882) en twee van zijn schetsboekjes, aangevuld met gedroogde planten uit de eigen collectie van het museum. Deel 2 van het herbarium (1882-1883) was in Museum Boijmans van Beuningen te zien. Van beide herbaria draaide in de expositieruimt een fotopresentatie. De tentoonstelling duurde van 1 oktober 2011 t/m 8 januari 2012.
 
De planten die Elie in Rotterdam verzamelde, zijn vermoedelijk afkomstig uit tuinen. Sommige van zijn herbariumbladen zijn ware kunstwerkjes – bijna borduurwerk, die ons een kijkje gunnen in de geest van een bijzondere persoon.
 
Bij deze tentoonstelling is special van het museumtijdschrift Straatgras verschenen, met een vrijwel complete facsimile van het herbarium, een essay over deze plantenverzameling door Jelle Reumer, en ‘botanische notities’ door stadsbotanicus en collectiebeheerder planten, Remko Andeweg. Deze Straatgras-special is voor 2,50 te koop in de museumwinkel.

Deze uitgave en de tentoonstelling werden geproduceerd dankzij financiële steun van de Erasmusstichting.
 
 
Biografie
Het levensverhaal van Elie van Rijckevorsel is, samen met essays over zijn veelzijdige verzamelingen en reizen, gebundeld in een prachtig 312 pagina’s tellend boek getiteld ‘Wie teveel omhelst houdt weinig vast - Elie van Rijckevorsel 1845-1928’ (ISBN 978-90-817922-0-2, uitgave Erasmusstichting Rotterdam). Het boek is voor 14,50 te koop in de museumwinkel.