CERN-marter opgenomen in expo 'Dode dieren met een verhaal'

[27 januari 2017] Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam heeft een aanwinst toegevoegd aan de tentoonstelling 'Dode dieren met een verhaal': een steenmarter (Martes foina) die de 27 km lange deeltjesversneller van CERN in november 2016 even stillegde. Het geëlektrocuteerde roofdiertje - de CERN-marter - heeft een ereplaats in de expositie naast illustere voorgangers zoals de Dominomus, de McFlurry-egel, de (misschien wel) Laatste Schaamluis en de Traumameeuw. Het ensemble, samengebracht in 'Dode dieren met een verhaal', laat zien hoe en waar mens en dier met elkaar in botsing komen en wat de dramatische gevolgen kunnen zijn.

De CERN-marter is het tweede dode-dier-met-een-verhaal van buiten onze landsgrenzen. De eerste was de Frühstücksvleermuis - een dwergvleermuis die in 2012 in Duitsland voor ophef zorgde door in een pak muesli aan zijn eind te komen.

CERN-marter
Op de Frans-Zwitserse grens nabij Genève, in een ringvormige tunnel met een omtrek van 27 kilometer, bevindt zich de Large Hadron Collider (LHC). Het Europese onderzoeksinstituut CERN doet daar natuurkundig onderzoek naar elementaire deeltjes die bij bijna de lichtsnelheid met elkaar in botsing gebracht worden.

Deze grootste machine ter wereld komt soms in botsing met meer alledaagse natuurkrachten: de lokale dierenwereld. Eind april 2016 zorgde een steenmarter (Martes foina) voor kortsluiting in een bovengronds hoogspanningsstation waardoor de deeltjesversneller een week stil kwam te liggen. Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam spande zich in om dit geëlektrocuteerde roofdiertje te bewaren ten behoeve van het Europees natuurhistorisch erfgoed en de tentoonstelling 'Dode dieren met een verhaal'. Helaas had de CERN-brandweer het kadaver al volgens voorschrift laten vernietigen.

Toen op 20 november 2016 om 22:42 uur een tweede steenmarter over het hek van een CERN-verdeelstation klom en een isolator van het ALICE-experiment saboteerde, lag de deeltjesversneller weer plat. De marter overleefde de stroomstoot van 18.000 volt evenmin. Na een dag kon de deeltjesversneller weer opgestart worden. Deze keer wist het museum de dode CERN-marter wel te bemachtigen. 

Sectie in het museum wees uit dat het een jong vrouwtje is met een lege maag. De steekvlam en hitte die bij de stroomstoot vrijkwamen, hadden de pels geschroeid, de snorharen verbrand, de nagels vervormd en de voetzolen verkoold.

Gegevens op het label: CERN-marter 2 (steenmarter Martes foina), juveniel vrouwtje, compleet met wat verbrand haar in een buisje; gewicht 1120 gram, totale lengte 70 cm; Frankrijk, Rhône-Alpes, Ain, Saint-Genis Pouilly (CERN point #2, ALICE project), 20 november 2016 (catalogusnummer NMR 9990-003507). Rotterdammer en CERN-deeltjesfysicus Tristan du Pree hielp het museum dit dier veilig te stellen voor de tentoonstelling.

CERN-marter in het nieuws:
De Volkskrant - Steenmarter die CERN lamlegde opgezet in Rotterdams museum
The Guardian - Totally stuffed: Cern's electrocuted weasel to go on display 
NOS - Marter die deeltjesversneller Genève stillegde in Nederland
CBC (inclusief audio) - Marter die deeltjesversneller Genève stillegde in Nederland
RTV Rijnmond - Steenmarter die CERN platlegde nu museumstuk in Rotterdam