Stadsecologische reeks 4
Stadsecologische Reeks 4: Vreemde planten in Rotterdam
Remko Andeweg & Piet Florusse
uitgave: Natuurhistorisch Museum Rotterdam 2002
Dit boek gaat over de vreemde planten van Rotterdam. Niet de planten met een ongewoon uiterlijk of met een rare levenswijze, maar planten die oorspronkelijk niet tot de Nederlandse flora behoren en ‘van nature’ ook niet in Rotterdam voorkomen.
Ze zijn door de mens, met opzet of per ongeluk (als verstekeling) in de vorm van zaad, vrucht, bol, knol of hele plant aangevoerd uit vreemde landen. Juist Rotterdam, als havenstad en internationaal knooppunt van transportroutes, kent vele soorten vreemde planten die in veel gevallen slechts een enkele keer wortelschieten, maar soms ook massaal en langdurig het botanische straatbeeld bepalen. Dankzij deze vreemde planten is de Rotterdamse flora net zo multicultureel als haar menselijke bevolking. Na een aantal inleidende hoofdstukken waarin de rol van de mens in de verspreiding van planten centraal staat, bespreekt het boek een dertigtal vreemde planten die permanent of regelmatig in Rotterdam voorkomen. Van elke soort is een foto afgebeeld die samen met informatie over uiterlijk, bloeitijd en groeiplaats het herkennen en vinden van de plant binnen ieders bereik brengt.Omdat de oorspronkelijk uitheemse flora in de meeste plantenboeken niet of nauwelijks aandacht krijgt, is ‘Vreemde planten in Rotterdam’ een uniek boek dat bovendien een interessant stadsecologisch fenomeen uitvoerig documenteert.
inhoud Vreemde planten in Rotterdam:
DEEL 1 INLEIDING EN ACHTERGRONDEN
1 INLEIDING EN OPZET
7 Milieuverandering
8 Opzettelijk transport
8 Onopzettelijk transport
9 Beschrijvingen en literatuur
2 DE STAD IS VAN ZAND EN STEEN
10 ‘Onderscheidene Duinplanten’
11 Zand, zand, zand
12 Zandplanten
15 Steen
3 VAN LADING TOT FLORA
17 Cultuurgewassen
20 Vogelzaad
20 Onkruidzaad
22 Tomaten en vijgen
4 ADVENTIEFPLANTEN
24 Graanadventieven
28 Wol, huiden en vee
29 Zand en steen
29 Hooi, stro en zuidvruchten
32 Andere producten32 Ballast
34 Spoorwegen en ander transport
35 Oorlog en adventieven
37 Adventieve dieren
38 Het einde van het adventieventijdperk?
5 ARCHEOFIETEN, NEOFIETEN,VERWILDEREN EN INBURGERING
40 Archeofieten
41 Neofieten
41 Verwilderde sierplanten
44 Waterplanten
46 Inburgering
47 Bastaardering
48 Tweelingneofieten
48 Het milieu van de neofieten
50 Neofieten in andere werelddelen
6 OP JACHT NAAR ADVENTIEVEN
54 Pioniers in Rotterdam
55 Vier heren op Katendrecht
DEEL 2 SOORTBESCHRIJVINGEN
7 AMARANTHACEA (AMARANTENFAMILLIE)
57 Papegaaiekruid (Amarathus retroflexus)
58 Groene amarant (Amaranthus hybridus)
58 Franse amarant (Amaranthus bouchonii)
58 Witte amarant (Amaranthus albus)
8 CARYOPHYLLACEAE (ANJERFAMILIE)
63 Behaard breukkruid (Herniaria hirsuta)
9 POLYGONACEAE (DUIZENDKNOOPFAMILIE)
66 Japanse duizendknoop (Fallopia japonica)
10 BRASSICACEAE (KRUISBLOEMENFAMILIE)
69 Hongaarse raket (Sisymbrium altissimum)
69 Oosterse raket (Sisymbrium orientale)
72 Maasraket (Sisymbrium austriacum ssp. chrysanthum)
72 Brede raket (Sisymbrium irio)
75 Amerikaanse kruidkers (Lepidium virginicum)
75 Dichtbloemige kruidkers (Lepidium densiflorum)
78 Grijze mosterd (Hirshfeldia incana)
80 Bolletjesraket (Rapistrum rugosum)
11 ROSACEAE (ROZENFAMILIE)
82 Noorse ganzerik (Potentilla norvegica)
82 Middelste ganzerik (Potentilla intermedia)
12 LYTHRACEAE (KATTENSTAARTFAMILIE)
84 Kleine kattenstaart (Lythrum hyssopifolia)
13 SIMAROUBACEAE (HEMELBOOMFAMILIE)
86 Hemelboom (Ailanthus altissima)
14 APIACEAE (SCHERMBLOEMENFAMILIE)
88 Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum)
15 SOLANACEAE (NACHTSCHADEFAMILIE)
91 Zegekruid (Nicandra physalodes)
16 PLANTAGINACEAE (WEEGBREEFAMILIE)
93 Zandweegbree (Plantago arenaria)
17 ASTERACEAE (COMPOSIETENFAMILIE)
95 Iva (Iva xanthifolia)
95 Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia)
95 Driedelige ambrosia (Ambrosia trifida)
97 Oeverstekelnoot (Xanthium strumarium)
100 Rechte alsem (Artemisia biennis)
102 Absintalsem (Artemisia absinthium)
102 Bezemkruiskruid (Senecio inaequidens)
106 Glanzend kruiskruid (Senecio squalidus)
109 Bleke morgenster (Tragopogon dubius)
18 POACEAE (GRASSENFAMILIE)
111 Gewimperd langbaardgras (Vulpia ciliata ssp. ciliata)
111 Straatliefdegras (Eragrostis pilosa)
113 Klein liefdegras (Eragrostis minor)
LITERATUUR
116 Verwijzingen
118 Overige geraadpleegde literatuur
120 DANKWOORD
121 COLOFON
Het boekje (ISBN 90-73424-17-8, prijs E 13,35 exc. verzendkosten) is te koop via deze website.
