Zoeken

Hoogspanningsmarter is in Het Natuurhistorisch

[13 januari 2021]  De steenmarter die dinsdagochtend 12 januari een stroomstoring veroorzaakte en daardoor een groot deel van de Achterhoek in het duister hield, ligt in een diepvries in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam en zal worden opgenomen in de tentoonstelling ‘Dode dieren met een verhaal’. 

Het verhaal van dit dode dier begon dinsdag om 5.48 uur toen netbeheerder Liander een stroomstoring meldde in Borculo, Ruurlo, Mariënvelde, Beltrum en Neede. Het licht ging niet aan in een aanzienlijk deel van de Achterhoek; 11.000 aansluitingen werden getroffen. Monteurs waren snel ter plaatse en verhielpen via een stroomomleiding de storing om 7.04 uur; ze waren daarna nog de hele dag bezig om de schade te herstellen.

De oorzaak van de stroomstoring lag dood op de grond: een steenmarter was het 150 kV-onderstation binnengedrongen en had kortsluiting veroorzaakt op drie 10.000 Volt transformatoren. Deze transformatoren verlagen de stroomsterkte van de hoogspanningsmasten voordat de elektriciteit verder over het netwerk verdeeld wordt. Hoe de steenmarter het onderstation precies binnendrong wordt nog onderzocht. Eenmaal binnen klom het dier waarschijnlijk op de stroomvoerende delen en heeft zo kortsluiting veroorzaakt. Met dank aan Liander en Qirion kon conservator Bram Langeveld de dader dinsdagmiddag veiligstellen voor de museumcollectie: “We hebben inmiddels wat ervaring met geëlektrocuteerde aanwinsten. Een typisch kenmerk is de schroeilucht van verbrand haar. Ook deze Hoogspanningsmarter had die onmiskenbare geur.”

De vacht is namelijk grotendeels weg geschroeid door de enorme hitte die vrijkwam. Ook heeft de Hoogspanningsmarter een verkrampte houding in de poten, verkoolde nagels en tot stoppeltjes gereduceerde snorharen. Van de punt van de staart is zelfs alle vacht verdwenen. De hitte die vrijkwam was intens: massieve stalen bouten waarmee de transformatoren bevestigd waren zijn zelfs gesmolten. De Hoogspanningsmarter zal er echter weinig van hebben meegekregen; het dier moet op slag dood zijn geweest.

Eerdere aanwinsten
Eerdere geëlektrocuteerde aanwinsten zijn de CERN-marter 2 (die de grootste machine ter wereld stillegde) en de Groninger Elektromarter (die ruim 20.000 huishoudens in de stad Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen in het donker zette). Maar ook andere dieren veroorzaken stroomstoringen. De collectie bevat ook de Verduisterduif (een holenduif die 110.000 Volt te verwerken kreeg en de straatverlichting in een groot deel van Friesland en op Ameland en Terschelling uitschakelde) en de Geschokte rat (een bruine rat die zo'n 9.000 huishoudens in de gemeente Zeewolde (Flevoland) en in delen van Almere en Lelystad trof, inclusief het signaal van mobiele telefoons).

Museumdirecteur Kees Moeliker is blij met de aanwinst: “Dit is alweer een triest maar treffend voorbeeld van de botsing tussen mens en dier. Zelfs in de 21ste eeuw herinnert zo’n ongelukkige steenmarter dat we nog altijd rekening moeten houden met de wilde diersoorten om ons heen.” De Hoogspanningsmarter is opgenomen onder collectienummer NMR 9990-173669 en zal later onderzocht en geprepareerd worden. Na heropening van het museum krijgt de nieuwe aanwinst een plek in de tentoonstelling ‘Dode dieren met een verhaal’.